Tài liệu kỹ thuật
Phân biệt dao cách ly, máy cắt phụ tải, thiết bị đóng cắt và cầu dao
Phân loại thiết bị
Các thiết bị được phân biệt trong nhiệm vụ chuyển mạch và bảo vệ. Tiêu chuẩn IEC 60947 (thiết bị chuyển mạch điện áp thấp và truyền động điều khiển) xác định thiết kế, hiệu suất và tính năng của từng loại thiết bị.
Thiết bị được phân làm bốn loại thiết bị chính sau:
Dao cách ly (Disconnectors) (Dao cắt phụ tải - isolating switches)
Máy cắt phụ tải (Load switches)
Thiết bị đóng cắt Switch disconnectors
Cầu dao (Circuit breakers)
1. Dao cách ly (Dao cắt phụ tải)
Dao cách ly là thiết bị cơ khí tạo ra khoảng hở cách điện để cô lập thiết bị theo tiêu chuẩn IEC 60947-1.
Chức năng cô lập là ngắt nguồn toàn bộ hoặc một phần với phần đang thi công với nguồn phát điện để đảm bảo an toàn.
Yếu tố chính ở đây là khoảng hở mở. Cách ly được đảm bảo giữa cực đến cực và đầu vào đến đầu ra, bằng khoảng cách cách lý hay cơ chế cơ khí lồng vào nhau.
Thiết bị đáp ứng chức năng cách ly theo tiêu chuẩn IEC 60947-1 ở trạng thái "Mở", sự cách ly được đảm bảo tại điện áp giữ các tiếp điểm mở.
Dao cách ly có thiết bị chỉ thị vị trí các cực. Chỉ thị vị trí này phải được liên kết chặt chẽ, tin cậy an toàn với bộ truyền động, hiện lên "Open" tại vị trí "OFF", khi tất cả các tiếp điểm ở khoảng cách mở, và phải được kiểm tra qua qua thử nghiệm.
Cũng theo tiêu chuẩn IEC 60947-3, dao cách ly chỉ được vận hành trong trạng thái không có dòng điện (không áp hoặc không dòng) hoặc đẳng thế (không có sự khác biệt điện áp đáng kể giữa thiết bị đầu cuối của mỗi cực).
2. Máy cắt phụ tải (Load switches)
Máy cắt phụ tải là thiết bị chuyển mạch cơ khí có khả năng làm, thực hiện và phá vỡ dòng tải trong điều kiện bình thường của mạch có thể hoạt động quá tải và mất một khoảng thời gian theo quy định với các điều kiện mạch bất thường như bị ngắn mạch.
Máy cắt phụ tải không có khả năng bảo vệ (IEC 60947-1 và -3) mà phải dùng kết hợp với cầu chì nếu muốn có chức năng bảo vệ.
Khi dòng ngắn mạch xảy ra, máy cắt phụ tải không tự bật-tắt được.
3. Thiết bị đóng cắt (Switch disconnectors)
Thiết bị đóng cắt là thiết bị kết hợp giữa máy cắt phụ tải và dao cách ly. Thiết bị đóng cắt có nhiều dạng thiết kế như thiết bị đóng cắt "thông thường", thiết bị đóng cắt cầu chì (fuse- switch-disconnectors) và circuit breakers.
Lưu ý: Fuse-switch-disconnectors không phải là được chấp thuận sử dụng ở tất cả các nước.
4. Máy cắt (Circuit breakers)
Máy cắt là thiết bị chuyển mạch cơ khí có khả năng tạo ra, vận chuyển và ngắt dòng điện trong điều kiện bình thường; tạo ra, vận chuyển trong thời gian xác định và ngắt dòng điện trong điều kiện không bình thường như ngắn mạch (IEC 60947-2).
Máy cắt có đầy đủ tính năng của máy cắt phụ tải. Mắt cắt được thiết kế đáp ứng đủ yêu cầu của dao cách ly.